Lãi suất thả nổi là một thuật ngữ phổ biến trong lĩnh vực tài chính. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về khái niệm này, cách tính, những ưu điểm và khác biệt so với lãi suất cố định, cũng như cách lựa chọn giữa lãi suất thả nổi và lãi suất cố định khi vay tiền từ ngân hàng.
Lãi suất thả nổi là gì?
Lãi suất thả nổi là thuật ngữ phổ biến trong lĩnh vực tài chính, đặc biệt là cho vay và đầu tư. Nó được tính dựa trên các chỉ số thị trường, ví dụ như lãi suất cơ sở của Ngân hàng Nhà nước. Khác với lãi suất cố định, lãi suất thả nổi thay đổi theo biến động của thị trường.
Lãi suất thả nổi không cố định và thay đổi theo lãi suất tham chiếu và chỉ số lạm phát. Khoảng thời gian điều chỉnh lãi suất thả nổi thường là 3 tháng, 6 tháng hoặc 12 tháng một lần. Thông thường, lãi suất thả nổi cao hơn lãi suất cố định, tuy nhiên, có những trường hợp đặc biệt khi lãi suất thả nổi lại cao hơn do sự điều chỉnh của ngân hàng cho vay, phụ thuộc vào từng trường hợp và thị trường tài chính hiện tại.
Trong lĩnh vực đầu tư, lãi suất thả nổi cũng có thể được sử dụng để định giá các sản phẩm tài chính phức tạp như trái phiếu hoặc các sản phẩm tài chính dựa trên nợ.
Công thức tính lãi suất thả nổi
Công thức tính lãi suất thả nổi
Lãi suất thả nổi = Lãi suất cơ sở + Biên độ lãi suất
- Lãi suất cơ sở là lãi suất được sử dụng để tính toán mức lãi suất sau khi Ngân hàng thực hiện điều chỉnh.
- Biên độ lãi suất sẽ được thỏa thuận cụ thể trong hợp đồng tín dụng.
Thông thường, lãi suất của một khoản vay sẽ được cố định trong một khoảng thời gian nhất định, sau đó sẽ được áp dụng lãi suất thả nổi.
Cách tính lãi vay theo lãi suất cố định như sau
Số tiền lãi phải trả hàng tháng = Dư nợ vay * lãi suất cố định (tháng)
Còn nếu tính lãi suất thả nổi
Số tiền lãi phải trả hàng tháng sau kỳ điều chỉnh = Dư nợ vay * lãi suất thả nổi (tháng)
Ví dụ về lãi suất thả nổi
Khách hàng B vay 200 triệu từ ngân hàng với kỳ hạn 24 tháng. Trong 6 tháng đầu tiên, hợp đồng vay vốn sẽ áp dụng lãi suất là 2% mỗi tháng, sau đó lãi suất sẽ được điều chỉnh giảm xuống 1.5% từ tháng thứ 7 trở đi.
Theo công thức tính lãi suất thả nổi, trong 6 tháng đầu tiên, lãi suất hàng tháng sẽ là:
- Lãi suất thả nổi = 2% + Biên độ lãi suất
- Biên độ lãi suất = 0% (vì trong 6 tháng đầu tiên không có điều chỉnh lãi suất)
- Lãi suất thả nổi = 2%
Số tiền lãi cần thanh toán hàng tháng trong 6 tháng đầu tiên sẽ là:
Số tiền lãi cần thanh toán hàng tháng = Dư nợ vay × lãi suất cố định (tháng) = 200.000.000 × 2% = 4.000.000 đồng/tháng
Sau 6 tháng, lãi suất sẽ được điều chỉnh giảm xuống 1.5%/tháng. Do đó, lãi suất hàng tháng sẽ là:
- Lãi suất thả nổi = 1.5% + Biên độ lãi suất
- Biên độ lãi suất = 0% (vì không có điều chỉnh lãi suất)
- Lãi suất thả nổi = 1.5%
Số tiền lãi cần thanh toán hàng tháng sau 6 tháng đầu tiên sẽ được tính dựa trên lãi suất thả nổi mới:
Lãi vay hàng tháng sau kỳ điều chỉnh = Dư nợ vay × lãi suất thả nổi (tháng) = 200.000.000 × 1.5% = 3.000.000 đồng/tháng
Vì vậy, khách hàng B sẽ phải thanh toán số tiền lãi tăng dần theo thời gian, tuy nhiên nếu lãi suất thả nổi giảm thì số tiền lãi hàng tháng cũng sẽ giảm theo.
Giải thích ý nghĩa
Ví dụ trên giúp chúng ta hiểu rõ hơn về cách tính lãi suất thả nổi và cách áp dụng lãi suất thay đổi trong hợp đồng vay vốn. Trong ví dụ, khách hàng A đã vay 100 triệu từ ngân hàng với kỳ hạn 12 tháng, và trong 3 tháng đầu tiên, lãi suất được áp dụng là 1% mỗi tháng. Sau đó, lãi suất được điều chỉnh tăng lên 1.25% từ tháng thứ 4 trở đi.
Theo công thức tính lãi suất thả nổi, lãi suất thả nổi sẽ được tính dựa trên lãi suất cơ sở và biên độ lãi suất. Trong ví dụ này, lãi suất cơ sở chính là lãi suất được áp dụng trong 3 tháng đầu tiên là 1%, và biên độ lãi suất là sự tăng lên của lãi suất lên 1.25% từ tháng thứ 4 trở đi. Sau khi tính toán, ta có thể biết được lãi suất hàng tháng của khoản vay từ tháng thứ 4 trở đi là 1.25%.
Ví dụ này cũng cho thấy rằng khi vay vốn, các khoản vay thường được áp dụng lãi suất cố định trong một khoảng thời gian nhất định. Sau đó, lãi suất thả nổi sẽ được áp dụng, điều chỉnh dựa trên tình hình thị trường và các yếu tố khác nhau. Việc hiểu rõ cách tính lãi suất thả nổi và cách áp dụng lãi suất sẽ giúp cho khách hàng có thể tính toán chi phí lãi suất một cách chính xác và đưa ra quyết định vay vốn phù hợp.
Ưu điểm và nhược điểm khi áp dụng lãi suất thả nổi
Ưu điểm lãi suất thả nổi
- Một trong những khía cạnh tích cực của lãi suất thả nổi là tính linh hoạt, nhờ đó người vay có thể tối ưu hóa lợi ích của mình bằng cách sử dụng các sản phẩm tài chính một cách linh hoạt. Ngoài ra, lãi suất thả nổi thường thấp hơn lãi suất cơ sở, vì thế người vay sẽ tiết kiệm được chi phí trả lãi.
- Lãi suất thả nổi cũng có tính minh bạch, được tính dựa trên lãi suất tham chiếu và biên độ lãi suất được quy định trong hợp đồng tín dụng, giúp người vay dễ dàng đánh giá chi phí của khoản vay.
- Lãi suất thả nổi thường được sử dụng cho các khoản vay ngắn hạn và giúp người vay giảm chi phí trả lãi cũng như linh hoạt hơn trong việc sử dụng các sản phẩm tài chính.
- Cuối cùng, lãi suất thả nổi giúp tăng cường khả năng tiếp cận vốn của người vay, bởi vì lãi suất cơ sở thấp hơn so với lãi suất cố định.
Nhược điểm lãi suất thả nổi
- Không thể đưa ra dự đoán chính xác về mức độ thay đổi của lãi suất trong tương lai, đặc biệt trong những thời điểm thị trường biến động mạnh.
- Khi vay bằng lãi suất thả nổi, người đi vay nên hiểu rằng lãi suất có thể thay đổi và dẫn đến tổng số tiền phải trả lớn hơn so với dự tính ban đầu, điều này sẽ gây ra rủi ro về tài chính và tạo ra nợ xấu.
- Ngoài ra, việc tính toán và quản lý khoản vay lãi suất thả nổi có thể khó khăn hơn so với các khoản vay có lãi suất cố định.
Vì vậy, trước khi quyết định vay vốn với lãi suất thả nổi, bạn cần phải cân nhắc kỹ về khả năng tài chính của mình cũng như mức độ ổn định của thị trường tài chính.
Vay vốn ngân hàng dùng lãi suất thả nổi hay lãi suất cố định?
Lãi suất thả nổi và lãi suất cố định là hai loại lãi suất phổ biến được sử dụng trong các khoản vay tài chính. Sự khác nhau chính giữa hai loại lãi suất này là:
Lãi suất cố định: là một lãi suất được xác định trước đó và được duy trì cho đến khi kết thúc thời gian vay. Điều này có nghĩa là người vay biết trước số tiền phải trả hàng tháng trong suốt thời gian vay. Lãi suất cố định thường được áp dụng cho các khoản vay dài hạn như vay mua nhà, mua xe hơi, vay thế chấp…
Lãi suất thả nổi: là lãi suất thay đổi theo biến động của thị trường tài chính và được xác định lại sau một khoảng thời gian nhất định (thường là 3 tháng, 6 tháng hoặc 1 năm). Với lãi suất thả nổi, người vay có thể được hưởng lợi nếu lãi suất giảm, tuy nhiên nếu lãi suất tăng thì số tiền phải trả hàng tháng cũng sẽ tăng theo. Lãi suất thả nổi thường được sử dụng cho các khoản vay ngắn hạn như vay tiêu dùng, vay thấu chi…
Nên áp dụng lãi suất nào?
So với lãi suất thả nổi, lãi suất cố định không thay đổi theo biến động của thị trường tài chính và được xác định trước, vì vậy, người vay có thể dự đoán được số tiền phải chi trả mỗi tháng trong thời gian vay. lãi suất cố định có thể giúp người vay kiểm soát chi tiêu và lập ngân sách dài hạn. Tuy nhiên, lãi suất cố định thường cao hơn lãi suất thả nổi, bởi vì ngân hàng tính toán rủi ro và tăng lãi suất để bù đắp.
Trước khi quyết định vay vốn với lãi suất cố định, người vay cần phải cân nhắc kỹ lưỡng về khả năng tài chính của bản thân cũng như chi phí trả lãi suất cố định so với lãi suất thả nổi để đưa ra quyết định phù hợp nhất.
Tổng kết
Lãi suất thả nổi được cho là một giải pháp phù hợp cho các khoản vay hoặc đầu tư có thời hạn dài. Tuy nhiên, rủi ro cũng cần phải được xem xét. Việc quản lý và tính lãi suất trong thị trường lãi suất thả nổi phức tạp hơn so với lãi suất cố định, do đó, người vay hoặc nhà đầu tư phải có kiến thức về thị trường tài chính cũng như kinh nghiệm trong việc quản lý tài chính.
Ngoài ra, lãi suất thả nổi có thể tăng đột ngột trong trường hợp thị trường tài chính biến động lớn, vượt ngoài khả năng kiểm soát hoặc dự đoán của người vay hoặc nhà đầu tư. Vì vậy, trước khi quyết định áp dụng lãi suất thả nổi, người vay hoặc nhà đầu tư cần phải cân nhắc kỹ lưỡng về khả năng tài chính của bản thân cũng như mức độ ổn định của thị trường tài chính.
